Prawo do zasiłku chorobowego
Ubezpieczony ma prawo do zasiłku chorobowego po upływie okresu wyczekiwania, który jest zróżnicowany zależnie od charakteru ubezpieczenia. Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo, nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Natomiast od dnia 1 stycznia 2009 r. osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, ma prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia. Do okresu ubezpieczenia zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, ale tylko wtedy gdy przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni albo jest spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym lub odbywaniem czynnej służby wojskowej.
Zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania
Zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania przysługuje: absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych (w przypadku kierunków lekarskich i weterynarii – od daty złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a kierunku farmacji – od daty zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki).
Okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy nie obejmuje też ubezpieczonych, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową lub wypadkiem w pracy (zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego) albo wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy (zasiłek z ubezpieczenia chorobowego). Czekać nie muszą również ubezpieczeni obowiązkowo, którzy legitymują się co najmniej 10-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego a także posłowie i senatorowie, którzy przystąpią do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.
Kiedy przysługuje zasiłek chorobowy
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak również jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, lecz:
1. nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego albo
2. nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby (oznaczonej w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym „E”).
Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, nie dłużej niż przez 182 dni, a w przypadku gruźlicy (oznaczonej przez lekarza w zaświadczeniu lekarskim kodem „D”) – nie dłużej niż przez 270 dni. Od 1 stycznia 2009 r. również ubezpieczone, których niezdolność do pracy przypada na okres ciąży mają prawo do zasiłku chorobowego przez okres do 270 dni.
Komu przysługuje zasiłek chorobowy
Zasiłek chorobowy przysługuje objętym ubezpieczeniem chorobowym:
a). pracownikom,
b). osobom wykonującym pracę nakładczą,
c). członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
d). osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobom z nimi współpracującym, w tym osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat (Dz.U. Nr 45, poz. 235 ze zm.),
e). osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym,
f). osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
g). duchownym,
h). osobom odbywającym służbę zastępczą.
Osobom wykonującym pracę nakładczą oraz osobom odbywającym służbę zastępczą, zasiłek chorobowy przysługuje od 34. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, jeśli zaś ukończyli 50 rok życia – od 15. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie do 33 lub odpowiednio do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, zachowują oni prawo do wynagrodzenia, na podstawie art. 92 Kodeksu pracy. Czternastodniowy okres wypłaty wynagrodzenia za czas choroby ma zastosowanie od następnego roku kalendarzowego, w którym pracownik, osoba wykonująca pracę nakładczą albo odbywająca służbę zastępczą ukończyła 50 rok życia. Przepis ten obowiązuje od 1 lutego 2009 r.
Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego
Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego – z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową przysługuje osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu:
a). pracownikom – od pierwszego dnia niezdolności do pracy, (nawet jeżeli pracownik nie wykorzystał jeszcze okresu 33 dni lub odpowiednio 14 dni, za który zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie art. 92 Kodeksu pracy),
b). członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
c). osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym, w tym osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat (Dz.U. Nr 45, poz. 235 ze zm.),
d). osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym,
e). osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
f). duchownym,
g). posłom i senatorom pobierającym uposażenie – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
h). osobom pobierającym stypendia sportowe – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
i). słuchaczom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, pobierającym stypendia – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia,
j). osobom pobierającym stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący, pobierającym stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
k). osobom odbywającym służbę zastępczą – od pierwszego dnia niezdolności do pracy, nawet jeżeli ubezpieczony nie wykorzystał jeszcze okresu 33 dni lub odpowiednio 14 dni, za który zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie art. 92 Kodeksu pracy,
funkcjonariuszom Służby Celnej.
Zadłużenie a zasiłek chorobowy
W razie stwierdzenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przewyższającą 6,60 zł zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego należny osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym oraz duchownym, będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenie nie przysługuje do czasu spłaty całości zadłużenia.
Jeśli spłata całości zadłużenia nastąpi w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku albo odpowiednio od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczonemu przysługuje zasiłek za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy. W przypadku uregulowania przez osobę ubezpieczoną całości zadłużenia po upływie 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku od dnia spłaty całości zadłużenia. Prawo do zasiłku za okres przed tą datą ulega przedawnieniu.
Kiedy nie przysługuje zasiłek chorobowy
Zasiłek chorobowy nie przysługuje ubezpieczonemu:
a). za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
b). w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
c). w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
d). za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu,
e). za okres pierwszych pięciu dni, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (fakt ten jest stwierdzony przez lekarza kodem „C” w zaświadczeniu lekarskim),
f). za okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w przypadku sfałszowania zaświadczenia lekarskiego albo wykonywania w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej albo wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia.
Zasiłek chorobowy a inne świadczenia
Zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego (wypadkowego) nie przysługuje, gdy osoba niezdolna do pracy:
a). ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
b). kontynuuje działalność zarobkową bądź podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym lub zapewniającą prawo do świadczeń za okres choroby,
c). jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego albo świadczenia przedemerytalnego,
d). nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z powodu nie przepracowania wymaganego okresu wyczekiwania,
e). jeżeli ubezpieczenie ustało po wyczerpaniu pełnego okresu pobierania zasiłku chorobowego.
Zasiłek chorobowy nie przysługuje gdy:
Zasiłek chorobowy nie przysługuje gdy wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez osobę ubezpieczoną przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Ponadto zasiłku chorobowego nie otrzyma ubezpieczony, który będąc w stanie nietrzeźwości albo pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Zasiłkowi chorobowemu nie podlega także ubezpieczony jeśli odmówił bez uzasadnionej przyczyny poddania się badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie, alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych albo swoim zachowaniem uniemożliwił przeprowadzenie takiego badania.
Materiał filmowy na temat zasiłku chorobowego:
